Gruda to jedna z chorób, na jaką może zapaść koń. Jak wygląda gruda u konia? Co ją powoduje? Jak jej zapobiegać? I wreszcie - jak ją leczyć, aby zapobiec nawrotom infekcji?
Co to jest gruda u konia?
Gruda to infekcja skóry, na którą konie cierpią dość często, najczęściej jesienią i wczesną wiosną. Wywoływana jest przez bakterię Dermatophilus congolensis, powszechnie występującą na zabłoconych i mokrych padokach. Na zachorowanie szczególnie są narażone konie o białych nogach i delikatnej skórze, bardziej podatnej na podrażnienia i pęknięcia, co umożliwia bakterii wniknięcie do organizmu.
Jak wygląda gruda u konia?
Pierwsze objawy grudy u konia to niewielkie zmiany na skórze, wyglądem przypominające małe zrogowaciałe łuski lub brodawki. Następnie skóra staje się zaczerwieniona i pojawiają się strupki, które wyglądają jak zaschnięte błoto.
Choroba dotyka najczęściej pęcin, piętek i ostróg, nieco rzadziej wyższych partii nóg i podbrzusza. Zainfekowane miejsca stają się bolesne i obrzęknięte.
W cięższych przypadkach grudy pojawia się u koni gorączka, brak apetytu i obrzęk węzłów chłonnych w okolicy zakażenia.
Przyczyny grudy u konia
Przyczyną wystąpienia grudy jest zazwyczaj niedostateczna dbałość o czystość konia. Po każdym powrocie do stajni należy dokładnie wyczyścić i osuszyć końskie nogi, aby usunąć z nich błoto i wszelkie zanieczyszczenia, w których mogą występować bakterie. Należy też regularnie wymieniać ściółkę w boksie i dbać o to, aby nie była zbyt wilgotna ani zbyt głęboka.
Warto też odkażać każde uszkodzenie skóry, które pojawia się w miejscach szczególnie podatnych na grudę, a także smarować je preparatem leczniczym dla koni, który chroni skórę i wspomaga gojenie ran.
Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania, dobrze jest wprowadzić dodatkowe zabezpieczenia. Przed każdym wyjściem zwierzęcia na zabłocony padok lub inne wilgotne podłoże można spryskać jego nogi mieszanką oliwki dla dzieci, chroniącej skórę przed podrażnieniami oraz octu, który dzięki swojemu kwaśnemu pH uniemożliwia żerowanie bakterii. Aby wykonać mieszankę, wystarczy połączyć oliwkę i ocet w stosunku 1:1.
Dodatkowo warto podjąć wszelkie kroki, ułatwiające utrzymanie konia w czystości (przykładowo jeśli zwierzę ma długie szczotki na pęcinach, dobrze jest je podciąć), a także zapobiegać pojawieniu się podrażnień i pęknięć na skórze, na przykład w wyniku noszenia źle dopasowanych kaloszy, ochraniaczy itp. Nie wolno ich też zakładać na wilgotną skórę.
Jak leczyć grudę u konia?
Nieleczona gruda może przenosić się na dalsze partie ciała, a także na inne konie w stadzie, dlatego ważne jest, aby jak najszybciej ją zwalczyć. Leczenie grudy - o ile choroba nie rozwinęła się do cięższej postaci - nie jest trudne, wymaga wykonania trzech kroków:
- usunięcia strupów,
- odkażenia skóry,
- posmarowania zakażonych miejsc maścią.
Zanim zaczniemy usuwać strupy, powinniśmy zmiękczyć je kremem lub innym przeznaczonym do tego celu środkiem (takim jak preparat na grudę Mud Tamer). Dobrze sprawdza się również ciepła woda z mydłem.
Aby nie powodować kolejnych ran, w które będą mogły wniknąć bakterie, usuwamy wyłącznie te strupy, które same odchodzą - nie odrywamy ich siłą. Jeśli nie uda nam się usunąć wszystkich strupków za pierwszym podejściem, należy powtórzyć cały zabieg.
Po usunięciu strupów odkażamy rany preparatem antybakteryjnym (do leczenia grudy nadaje się każdy środek o antybakteryjnym działaniu, np. płyn antybakteryjny Muddy Buddy Scrub). Preparat pozostawiamy na skórze na około 5 minut - po tym czasie spłukujemy go i dokładnie osuszamy skórę.
Zakażone miejsca smarujemy maścią cynkową lub innym preparatem, który zachowuje warstwę ochronną skóry i wspomaga gojenie (takim jak maść przyspieszająca gojenie Heal It). Warto powtarzać tę czynność regularnie, przynajmniej raz dziennie.
Dobrze jest pozostawić konia w stajni aż do zagojenia ran, a przynajmniej zadbać o to, aby zawsze przebywał na suchym podłożu - dzięki temu zapobiegniemy ponownemu zakażeniu. Warto też zrezygnować z zakładania kaloszy czy ochraniaczy, które mogą obetrzeć skórę.
Zanim rozpoczniemy leczenie grudy, powinniśmy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Jest to konieczne również wtedy, kiedy pomimo podjętych działań gruda u konia nawraca lub choroba ma cięższy przebieg - w takich przypadkach weterynarz prawdopodobnie wprowadzi leczenie antybiotykiem.
