Choć przyjęło się mówić „zdrowy jak koń”, to niestety, konie również zapadają na różne choroby. W artykule opisujemy, jakie są najczęstsze choroby koni. Dowiesz się też, jak je rozpoznać i jak je leczyć.
Najczęstsze choroby koni. Jakie objawy powinny nas zaniepokoić?
Ochwat, grypa, wrzody, kolka to jedne z najczęstszych chorób koni. Sygnały, które powinny nas zaniepokoić, to:
- nerwowość
- apatia
- brak apetytu
- problemy skórne
- przyspieszone tętno lub oddech
- utrata wagi
- intensywne pocenie
- biegunka
- zmniejszone lub zwiększone wydalanie moczu
Dodatkowo każda zmiana w zachowaniu zwierzęcia powinna wzmóc naszą czujność, ponieważ konie nie sygnalizują bólu - często choroba staje się wyraźnie widoczna dopiero wtedy, kiedy jest już w zaawansowanym stadium. Dlatego bardzo ważna jest nieustanna obserwacja zwierzęcia i zwracanie uwagi na wszelkie zmiany w jego wyglądzie bądź zachowaniu oraz w razie jakichkolwiek wątpliwości kontakt z lekarzem weterynarii.
Choroby kopyt u koni - ochwat
Najczęstsza choroba kopyt końskich to ochwat. Powoduje on zapalenie tworzywa kopytowego i prowadzi do deformacji kopyt. Niestety, jest to poważne schorzenie, które nie zawsze da się wyleczyć - bardzo ważne jest, aby jak najszybciej zareagować.
Objawy, które powinny nas zaalarmować, to wysuwanie do przodu przednich kończyn, gorące kopyta, czyli podwyższona temperatura w obrębie kopyt, a także podwyższona temperatura ciała i zwiększony puls w tętnicach palcowych.
Co wywołuje ochwat? Najczęściej jest to nieodpowiednia dieta (niewłaściwy dobór składników odżywczych, zbyt duże ilości cukrów, przejadanie się), uszkodzenie mechaniczne (podczas strugana lub podkuwania), zbyt mała ilość ruchu lub przeciwnie, zbyt duża - znoszenie zbyt dużych przeciążeń.
Leczeniem ochwatu musi zająć się specjalista.
Choroby skóry u koni - gruda i odsednienie
Popularne choroby skóry, które występują u koni, to gruda i odsednienie. Gruda jest zapaleniem skóry, pojawiającym się na tylnej powierzchni pęciny. Początkowo może być niewielkie, ale z czasem zwiększa swój rozmiar.
Aby uniknąć wystąpienia grudy, należy przede wszystkim zapobiegać wszelkim otarciom i uważać, aby podczas pielęgnacji konia nie stosować zbyt dużej ilości wody. Leczenie grudy polega na regularnym odkażaniu chorego miejsca, nawilżaniu go i stosowaniu preparatów leczniczych - kremów antybakteryjnych, przeciwgrzybiczych i przeznaczonych do leczenia grudy.
Z kolei odsednienie jest zapaleniem tkanek pod siodłem lub w okolicy kłębu, spowodowanym zazwyczaj niewłaściwym dopasowaniem sprzętu. Jego objawem jest obrzęk i wrażliwość na dotyk. Aby je wyleczyć, należy pozwolić zwierzęciu odpocząć - wyłączyć je z użytkowania, a dodatkowo stosować aseptyczne okłady chłodzące oraz, jeśli skóra nie jest otarta, glinki i żele chłodzące.
Wrzody
Wrzody to niestety bardzo powszechna choroba wśród koni. Wg niektórych danych cierpi na nie aż 90% koni wyścigowych, aż 80% koni sportowych i aż 56% koni rekreacyjnych.
Co jest przyczyną wrzodów u koni? Przede wszystkim złe żywienie i stres. Aby uniknąć zachorowania, powinno się pamiętać o tym, że podstawą diety konia powinna być włóknista pasza objętościowa - to ona odpowiada jego naturalnym potrzebom. Należy też zminimalizować występowanie sytuacji, które wywołują u konia stres, na przykład poprzez zbudowanie i przestrzeganie codziennej rutyny.
Zanim zaczniemy leczyć wrzody u konia, należy upewnić się, że zwierzę naprawdę jest chore oraz określić stopień wrzodów. Dlatego konieczne jest wykonanie gastroskopii. Leczenie różni się w zależności od stopnia wrzodów oraz ich umiejscowienia, ale najczęściej weterynarz przepisuje leki obniżające produkcję kwasów i zaleca ustalenie nowej diety. Często oznacza to wykluczenie z diety owsa.
Kolka
Inną popularną - i, niestety, niebezpieczną - chorobą układu pokarmowego u koni jest kolka. Jej powodem może być przeładowanie żołądka, zaczopowanie jelita (np. poprzez pasożyty), zapiaszczenie jelita ślepego, zapętlenie jelita itp. Kolka może doprowadzić nawet do śmierci zwierzęcia, dlatego w przypadku zauważenia jakichkolwiek niepokojących objawów, należy natychmiast wezwać lekarza weterynarii - leczeniem kolki musi zająć się specjalista.
Jakie są objawy kolki? M.in. brak apetytu, apatia, niepokój, pokładanie się i tarzanie, przyspieszone tętno i oddech, częste próby oddawania moczu, uderzanie tylnymi nogami w brzuch.
Aby uniknąć zachorowania na kolkę, należy dbać o to, aby koń miał odpowiednią ilość ruchu, systematycznie kontrolować jego paszę i indywidualnie ustalać racje pokarmowe, a po karmieniu pozostawiać zwierzę co najmniej przez godzinę w stajni. Ważne jest też regularne odrobaczanie.
Grypa
Grypa to choroba, która u koni objawia się podobnie jak u ludzi - wysoką temperaturą, wyciekiem z nosa, kaszlem i apatią. Aby jej uniknąć, należy dbać o higienę w stajni i zapewniać tam dostęp świeżego powietrza, kontrolować jakość słomy i siana oraz pamiętać o tym, że nie wstawiamy do stajni spoconego konia.
W przypadku zauważenia u konia objawów grypy, konieczne jest wezwanie weterynarza - on zaleci odpowiednie leczenie.
Zołzy
Zołzy to bardzo zaraźliwa choroba gardła i górnych dróg oddechowych u koni, wywołana przez paciorkowce. Konie zarażają się od siebie bezpośrednio (np. w transporcie) lub poprzez sprzęt, jeźdźców i pracowników stajni. Na zołzy chorują najczęściej źrebięta i konie młode oraz konie starsze i osłabione.
Początkowe objawy zołzy są takie same jak przeziębienia - gorączka, osłabienie i mniejszy apetyt. Z czasem pojawia się ropna wydzielina z nozdrzy, obrzęk gardła i węzłów chłonnych oraz trudności w przełykaniu. Nieleczone zołzy mogą być chorobą śmiertelną.
Leczenie zołzy wymaga wsparcia lekarza weterynarii, ponieważ niezbędne jest przepisanie antybiotyku. Koń powinien odpocząć, konieczna jest też zmiana diety na taką, która ułatwia przełykanie (np. mesze).
